Werknemers krijgen steeds vaker te maken met burn-outklachten. Onder zzp-ers worden al jaren veel minder burn-outs gerapporteerd, maar de gevolgen zijn vaak niet te overzien als ze thuis komen te zitten vanwege ziekte.
In 2007 had 7 procent van de ondernemers klachten die gerelateerd waren aan een burn-out. Lichamelijke en geestelijke vermoeidheid, prikkelbaar zijn en slecht slapen. Ruim tien jaar later is dat percentage gestegen naar 9 procent. Werknemers met een vast contract zitten vaker thuis met dergelijke klachten. In 2007 zat 11 procent thuis met een burn-out, nu is dat 16 procent.
Als je niet op tijd iets aan en met de klachten doet kun je daadwerkelijk een burn-out krijgen. Alleen al je werk doen is dan praktisch onmogelijk. Voor de zzp-beveiliger die onregelmatig werkt, vaak de flexibele schil is van een bedrijf en bij nacht en ontij op komt dagen is het probleem nog veel groter. Ze doen immers zelf vaak ook de boekhouding, het klantencontact en al die andere dingen die er bij komen kijken. Tijdens een burn-out blijven dat soort zaken ook allemaal liggen.
Hoewel zelfstandigen meestal een minder hoge werkdruk ervaren, werken ze wel meer uren. Ze hebben alleen wel de mogelijkheid om dingen wat makkelijker aan te passen. Dat lukt iemand in loondienst niet. Maar dat lukt ook niet altijd. Ondernemer Frans van Leeuwen: “Mensen zien jou en je bedrijf als een ding. Ze zien dat het bedrijfsmatig goed gaat en denken dat het met jou ook goed gaat. Maar dat klopt niet”.
Van Leeuwen had zelf ook te maken met een burn-out. Hij werkte jarenlang 70 uur per week totdat hij merkte dat hij totaal geen energie meer had. “Ik dacht toen, ik neem wat rust. Maar herstel was onmogelijk, ik kon echt niets meer. Het voelde als een enorme ramp. Ik wilde zo graag, maar ik kon niets”, zo zegt hij in een interview met RTL Z
Coach Ruud Meulenberg ondersteunt dit verhaal. “Waar het bij ondernemers vaak mis gaat is dat ze hun bedrijf heel goed voor elkaar hebben, maar zelf volledig opbranden. Dat kan komen doordat ze een product, taak of dienst hebben die niet goed bij hun persoonlijkheid past”.
Meulenberg zegt ook dat, hoewel ondernemers keuzevrijheid hebben, dat in de praktijk toch heel erg tegenvalt. “As je het goed doet als ondernemer en genoeg verdient, zit je ook een beetje vast. Je hebt dan een goed inkomen en dat geeft veiligheid en zekerheid. Maar op de lange termijn kan dat schadelijk zijn, omdat het ervoor kan zorgen dat je geen andere stappen durft te maken. Ondernemen is juist ook keuzes maken”.
Meulenberg geeft ook als tip mee dat het verstandig is om dingen uit handen te geven waar je zelf minder mee hebt. “Ondernemers zijn meestal enorm bevlogen, maar het gevaar is dat je dan alles zelf wilt controleren. Dat is oerstom”, zo zegt Meulenberg.
Een vangnet is er eigenlijk niet voor ondernemers. Raakt een werknemer ziek dan kan hij zichzelf ziek melden en wordt dan begeleidt. Voor ondernemers is dat vangnet er niet.
De kosten voor een burn-out kunnen enorm zijn. De gemiddelde burn-out duurt een half jaar. Bij een jaarinkomen van 34.000 euro kost je dat dus al 17.000 euro.
Het CBS berekende dat nog geen 20 procent van de zzp-ers een verzekering heeft afgesloten tegen arbeidsongeschiktheid. Die zullen dus een buffer moeten opbouwen om zelf de kosten te kunnen dragen voor als ze ziek zijn.
Je kunt dus verschillende dingen doen om goed voorbereid te zijn mocht je wat langer uitvallen:
Sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af. De premie is afhankelijk van je beroep. Controleer ook goed of ze uitkeren bij een burn-out.
Sluit je aan bij een broodfonds. Vaak zit je in een dergelijk fonds met een beperkt aantal ondernemers. Met deze groep maak je afspraken om elkaar steun te bieden bij ziekte. Je bepaalt zelf wat je maandelijkse inleg is, maar hierbij geldt wel dat hoe meer je zelf inlegt, hoe meer je zelf ook ontvangt bij ziekte. Je kunt maximaal twee jaar ondersteuning krijgen, wel is de eerste maand ziek zijn voor eigen rekening.
Leg een buffer aan. Spaar elke maand een bedrag waarmee je uiteindelijk minimaal een half jaar kunt overbruggen.
Vraag een bijstandsuitkering aan. Iedereen in Nederland van 18 jaar of ouder heeft het recht deze uitkering aan te vragen. Voorwaarde is wel dat er onvoldoende inkomsten of eigen vermogen zijn. Ook mag er geen andere voorziening zijn of uitkering.