Als de voorspellingen van ZZP-deskundige Pierre Spaninks uitkomen dan is het straks afgelopen met alle fiscale voordelen van de zpp-ers. Er hangen inmiddels al een aantal regelingen in de lucht zoals het verplichte pensioen en een verplichte regeling voor arbeidsongeschiktheid.
Daarmee lijken fiscale voordelen helemaal uit de mode te zijn. Neem de zelfstandigenaftrek; die is nu al acht jaar blijven hangen op €7280,- nadat er in 2011 een flinke verlaging van de aftrek in werking was gesteld.
Fiscalisten en economen zijn het roerend eens. Het moet anders, de fiscale voordelen voor al die zzp-ers mogen best wat soberder. De uitkomst is nu steeds hetzeldfe; zzp-ers houden netto duizenden euro’s meer over dan werknemer. Ook in Den Haag vinden ze dat dat afgelopen moet zijn.
Een zzp-er betaalt tot zo’n €25.000 geen inkomstenbelasting.Een opdrachtgever betaalt voor werknemers allerlei lasten en hoeft dat voor een zzp-er niet te doen. Daarom is de inhuur van een zzp-er meestal stukken goedkoper. En door de huidige aftrekposten dus ook lucratief voor zzp-ers.
Dan is er ook nog de schijnzelfstandigheid waar een deel van al die zzp-ers tegenaan lopen. Den Haag wil hier graag iets mee doen, zzp-ers doen immers hetzelfde werk maar genieten geen enkele bescherming als hen iets overkomt. De wet DBA moest hier duidelijkheid in brengen maar deze wet is totaal geflopt en er wordt niet meer actief gecontroleerd.
Veel zzp-ers hebben niets geregeld voor hun pensioen of als ze ziek worden. Het CBS heeft berekend dat 1 op de 10 fulltime zzp-ers een verzekering heeft tegen ziekte of arbeidsongeschiktheid of dat geld in een lijfrentepolis stopt. Polissen zijn duur, meestal een paar duizend euro per jaar. De kosten zijn aftrekbaar maar als je, zoals veel zzp-ers, weinig belasting hoeft te betalen heb je hier weinig voordeel van.
Vooral de linkse partijen zouden graag een regeling zien voor verplicht pensioenopbouw en een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. Niet alleen om die enorme groep zelfstandigen te beschermen, maar ook omdat ze zonder sociale voorzieningen aan valse concurrentie zouden kunnen doen. Groenlinks diende hierover al eens een motie in, maar dat werd verworpen door de andere partijen.
De kritiek die vaak wordt gehoord is dat zzp-ers goedkope arbeidskrachten zijn die niks bijdrage aan de sociale voorzieningen waarvan ze wel profiteren. Daar zijn de zelfstandigen het absoluut niet mee eens. Die vinden dat deze problematiek maar een heel klein deel van de zelfstandigen betreft. Oneerlijk vinden ze het ook, omdat regelgeving voor de kleine groep probleemgevallen straks iedereen raakt. Ook de groep die alles wel op orde heeft.
Een beperking van de zelfstandigenaftrek en de MKB vrijstelling zal voor veel zzp-ers weinig effect hebben. Anders wordt dat als de overheid toch besluit om een verplicht pensioen in te stellen. Veel zzp-ers zullen door die enorme kostenpost onherroepelijk in de problemen komen en zal hun toekomst ongewis zijn.